Vaak is het krijgen van kinderen een reden om de relatie officieel te maken. Bij erkenning van het kind en het (ouderlijk) gezag, verschilt het per relatievorm wat via de wet is geregeld, maar ook wat de mogelijkheden zijn om het gezag over het kind te krijgen. Van belang is of je de biologische ouder van het kind bent of niet. Een andere bepalende factor is de samenstelling van je relatie (man/vrouw-relatie, 2 mannen of 2 vrouwen)?
Erkenning
Volgens de wet bent je ouder van een kind, als je het hebt erkend. Dan is er een juridische band en ben je verplicht je kind te onderhouden tot 21 jaar. Je kind is je erfgenaam. Door erkenning ben je nog niet de wettelijke vertegenwoordiger van je kind. Daarvoor is gezag nodig.
Gezag
Gezag is wettelijk geregeld. Het is de plicht en het recht om kinderen jonger dan 18 jaar te verzorgen en op te voeden, waaronder vallen het nemen van beslissingen en verrichten van officiële handelingen. Minderjarigen mogen zelf bijvoorbeeld geen paspoort of bankrekening aanvragen. Dit moet een ouder met het gezag of voogd doen. Meestal ligt het gezag bij één of twee ouders. Een van de ouders kan ook samen met een andere persoon het gezag hebben. Het gezag kan niet door meer dan twee personen worden uitgeoefend.
Voogdij
Als de ouders allebei hun kind niet kunnen verzorgen en opvoeden wordt een voogd aangewezen. Zijn beide ouders overleden en hebben ze geen voogd aangewezen, dan benoemt de rechter een voogd. Deze persoon heeft niet het gezag maar de voogdij over een kind. Anders dan bij een ouder die het kind heeft erkend, erft een kind niet automatisch van een voogd. Als de voogd dit wil, moet hij of zij dat via een testament regelen. Wie u als voogd wenst te benoemen, kunt u vastleggen in uw testament. Ook wordt dan vaak bewind (‘financiële bescherming’), bijvoorbeeld tot 24 jaar geregeld.
Wel of niet automatisch erkend?
Een kind is automatisch erkend door de moeder via de geboorte ongeacht welke relatievorm. Woont de moeder samen met de vader dan moet hij het kind erkennen en daarna samen met de moeder het gezag aanvragen via rechtspraak.nl. Pas dan hebben zij beiden het gezag over het kind. Bij huwelijken en geregistreerd partnerschappen tussen man en vrouw hebben beide ouders direct na de geboorte automatisch het gezag over het kind. Dat is bij wet geregeld.
Als het kind niet automatisch door de partner is erkend, kunt u dat zelf regelen. Dit kan voor of vlak na de geboorte, maar ook nog op een later moment. Daar is altijd toestemming van de moeder voor nodig tot het kind zestien jaar is. Bij kinderen van 12 jaar of ouder is ook de toestemming van het kind nodig.